Çernobil felaketinin üzerinden 33 yıl geçti. 26 Nisan Gecesi saat 01.00’de gerçekleşen kaza dünya tarihi değiştirdi. Bu değişim tarihle de kalmayarak koca bir kar parçanın coğrafyasını da etkiledi.
Zamanında Sovyetler Birliği yönetimindeki Ukrayna’da patlayan Çernobil (Chernobyl) nükleer santrali, son zamanlarda yayınlanan dizi sayesinde meraklı üzerine çekmeye başladı.
Neden 4 Numaralı Reaktör Patladı?
Her şey 4 numaralı reaktörde planlanmamış bir deney yapmasıyla başladı. Mühendisler reaktörün güç düzenleme sistemini ve acil durum güvenlik sistemlerini kapattılar. Ardından reaktörün %7 güçle çalışmasına izin verdikten sonra kontrol çubuklarının çoğunu çekirdekten çektiler. Zincirleme hata dizisinden sonra sonu kötü bitecek olaylar da başlamış oldu.
Kaza Nasıl Gerçekleşti?
Birkaç büyük patlama bir ateş topunu tetikledi ve reaktörün ağır çelik-betondan yapılmış kapağını patlattı. Çekirdeğin etrafını kaplayan koruyucu görevi gören grafitler tesisin dört bir yanına saçıldı. Maalesef ki çekirdekte gerçekleşen yangınla atmosfere büyük miktarda radyoaktif madde yayıldı. Ve rüzgarın etkisiyle uzak mesafelere taşındı.
Felaket Büyüyor
Henüz felaketin büyüklüğünü anlamayan yetkililer yangını söndürmek üzere şehrin itfaiye ekiplerini yolladı. Bilinçsizce verilen bu emir, grafitlerle yakın temasta bulunan itfaiye erlerinin 2 hafta gibi bir sürede büyük acılar çekerek hayatlarını kaybetmesine yol açtı.
Pripyat’ta Korkunç Sonuçlar
Felaket bunlarla da sınırlı değildi; 24 saat geçtikten sonra 30.000 nüfuslu Pripyat şehri tahliye edilmeye başladı. 28 Nisan’da bilim adamları istasyonlarda anormal derecede yüksek seviyelerde radyoaktivite hareketini rapor etti. Böylelikle Sovyet Rusya, felaketin boyutunu saatler sonra anlamıştı.
Japonya ve Hiroşima’ya atılan atom bombalarından kat kat fazla radyoaktif ışına maruz kalan halkın arasında kanser vakaları korkunç derecede artmıştı. Rüzgar sebebiyle radyoaktif parçalar birçok ülkeye ve ülkemizi de taşındı. Milyonlarca dönümlük orman ve tarım arazisi kirlendi. Afetten sonra Sovyetler birliği santralin etrafına 30 kilometre yarıçapında bir karantina bölgesi yarattı. Artık hiçbir insan karantina bölgesinin içerisinde yaşamıyor olsa da, bilim insanlarının, temizleyicilerin alana sınırlı süre içerisinde girmesine izin veriliyor.
Kazanın etkilerinin sürdüğü ilk günlerde en az 28 kişi yaşamını yitirdi ve 100’den fazla kişi de yaralandı. Birleşmiş Milletler Atom Radyasyonu Etkileri Bilim Komitesi, 6.000’den fazla çocuğun radyasyona maruz kaldıktan sonra tiroid kanserine yakalandığını bildirdi.
Günümüzde Çernobil
Reaktörün kalıntıları 2016 yılında inşa edilen büyük bir çelik muhafazanın içerisinde bulunuyor. Temizlik ve etkilerin raporlanması çalışmalarının en az 2065 yılına kadar süreceği tahmin ediliyor. Eğer siz de Pripyat şehrini yakından görmek isterseniz Çernobil turu içeriğini inceleyebilirsiniz.
